Cước biển từ Trung Quốc đi tất cả các nước trên thế giới đều tăng cao (đặc biệt là tới các khu vực Âu - Mỹ). Trong đó cước biển của hàng xuất khẩu từ Trung Quốc đi các nước Đông Nam Á (bao gồm cả Việt Nam) đã tăng gấp đôi so với thời điểm cuối tháng 4. Theo dự báo phân tích thì cước biển sẽ còn tiếp tục tăng hoặc duy trì ở mức cao cho đến hết tháng 07/2024, không có dấu hiệu giảm.
NGUYÊN NHÂN CHÍNH: CONTAINER RỖNG THIẾU HỤT
Lý do là các hãng vận tải biển phải chuyển hướng tàu container đi theo các tuyến đường vận chuyển dài hơn để tránh Biển Đỏ kể từ khi phiến quân Houthi tiến hành các vụ tấn công nhằm vào tàu thương mại. Từ cuối năm 2023, xung đột vũ trang ở biển Đỏ khiến giá cước vận tải biển tăng vọt, sau đó giảm dần trong quý I/2024. Tuy nhiên, sự kiện lực lượng Houthi tại Yemen tấn công 3 tàu có liên quan đến Israel tại Vịnh Aden, Ấn Độ Dương và Biển Arab trong những ngày đầu tháng 5/2024 dẫn tới cước vận tải biển tăng trở lại. Điều này cũng có nghĩa là container bị kẹt trên các đại dương trong thời gian lâu hơn, khiến lượng container rỗng sẵn có ở các cảng để đóng hàng bị thiếu hụt.
Mức độ thiếu hụt container rỗng càng trầm trọng hơn do thời tiết xấu ảnh hưởng đến các cảng ở Trung Quốc, Malaysia và Singapore. Thời tiết xấu ở Đông Á vào cuối tháng 4 gây thêm một số sự chậm trễ do các hãng vận tải biển bỏ qua một số cảng trong khu vực hoặc rút ngắn thời gian quay vòng tại các cảng đích. Điều đó cũng có nghĩa là có ít container rỗng được đưa về Trung Quốc hơn.
Các nhà xuất khẩu Trung Quốc trong các lĩnh vực như hàng may mặc, đồ chơi và đèn lễ hội..., thường bắt đầu vận chuyển hàng hóa từ đầu tháng 7 để đáp ứng nhu cầu của phương Tây cho dịp Giáng sinh và Năm mới. Năm nay, các nhà xuất khẩu bắt đầu lo lắng sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden vào tháng 5 tuyên bố rằng Mỹ sẽ áp thuế trừng phạt đối với 18 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, bao gồm xe điện, linh kiện pin và pin Mặt Trời. Khi nhu cầu xuất khẩu từ Trung Quốc tăng lên gần đây, cùng với số lượng container rỗng giảm, khiến các chủ hàng bắt đầu thấy khó tìm được container rỗng tại một số trung tâm xuất khẩu. Với công suất vận chuyển bị kéo căng, nhu cầu tăng gần đây, dù không quá mạnh, vẫn đủ để đẩy giá cước tăng vọt. Tình trạng thiếu container rỗng càng đẩy giá cước tăng hơn nữa.
DỰ BÁO TRONG TƯƠNG LAI GẦN
Thị trường vận tải đường biển đang phải đối mặt với một cơn bão thách thức, với tình hình thời tiết, thiên tai và xung đột địa chính trị đang diễn ra đều góp phần gây ra tình trạng hỗn loạn. Sự kết hợp của các yếu tố này đang tạo ra một môi trường có nhiều biến động và khó lường đối với các hãng vận tải cũng như chủ hàng.
Dự báo biến động giá trên các tuyến thương mại chính
Tác động của những biến động thị trường này đã thể hiện ở những thay đổi đáng kể về giá cước trên các tuyến thương mại khác nhau:
Từ TP. Hồ Chí Minh
Giá cước từ TP.HCM đi Trung Quốc tăng 10-15%.
Xuất khẩu tới Nhật Bản sang các điểm đến ngoài sẽ tăng khoảng 40%.
Xuất khẩu tới Thái Lan tăng 20%.
Giá vận chuyển tới Hàn Quốc đã có thể tăng gấp bốn lần.
Các tuyến đến EU, Úc, Ấn Độ và Trung Đông có mức tăng nhẹ.
Xuất khẩu đến Mỹ tăng 20%.
Từ Hải Phòng:
Giá cước từ HPH đến Hàn Quốc tăng 50%.
Xuất khẩu tới Nhật Bản tăng 20%.
Một số tuyến đường lớn ở Trung Quốc, như Thanh Đảo, đã chứng kiến mức tăng đáng kinh ngạc 200%.
Thái Lan tăng nhẹ khoảng 10%.
Các tuyến đường của Ấn Độ đã tăng khoảng 20%.
Trước những động lực của thị trường này, các chuyên gia trong ngành đều nhất trí rằng giá cước vận tải đường biển sẽ tăng mạnh trong quý 2 năm 2024. Hơn nữa, năng lực vận chuyển sẵn có dự kiến sẽ bị hạn chế nghiêm trọng, dẫn đến môi trường cạnh tranh cao và đầy thách thức cho các chủ hàng.
